Εκατό χρόνια μετά την πρώτη εμφάνιση τους, τα περίπτερα, μία ελληνική
εμπορική πατέντα,αλλάζουν. Περιορίζονται σε αριθμό, όχι όμως και σε
μέγεθος
Αλλάζει ο χάρτης των περιπτέρων της χώρας,
καθώς η οικονομική κρίση και οι νέοι νόμοι αλλάζουν τον τρόπο
λειτουργίας τους και σταδιακά και το ιδιοκτησιακό τους καθεστώς. Τα
περίπτερα όπως τα γνωρίζαμε θα αποτελούν σύντομα ανάμνηση αφού θα
μετεξελιχθούν σε μεγαλύτερα, ενώ από οικογενειακές επιχειρήσεις σταδιακά
θα μπορούν να περάσουν σε εταιρείες.
Τα περίπτερα, είναι ένας ελληνικός θεσμός ηλικίας 100
χρονών, με αποτέλεσμα οι εξελίξεις να έχουν ξεπεράσει κατά πολύ τη
νομοθεσία που τα ίδρυσε.
Στις αρχές του 20ου αιώνα έκαναν την εμφάνισή τους στην
Ελλάδα, ως ελάχιστη μορφή οικονομικής βοήθειας προς τους τραυματίες και
τους ανάπηρους των συνεχιζόμενων πολέμων στους οποίους συμμετείχε, η
Ελλάδα.
Συγκεκριμένα εμφανίστηκαν, μετά την ήττα της Ελλάδας στον
πόλεμο του 1897 με την Τουρκία, σε αστικά κέντρα της περιφέρειας. Στην
Αθήνα το πρώτο περίπτερο λειτούργησε στην οδό Πανεπιστημίου το φθινόπωρο
του 1911.
Πριν από 103 χρόνια όμως ήταν μικρά, πρόχειρα
κατασκευασμένα, ξύλινα κουβούκλια με ελάχιστα προϊόντα όπως εφημερίδες
και χύμα τσιγάρα.
Στη συνέχεια νέες νομοθετικές διατάξεις διεύρυναν τις
κατηγορίες των δικαιούχων, συμπεριλαμβάνοντας πολύτεκνους και τα άτομα
με αναπηρία.
Μέσω των περιπτέρων το κράτος μπόρεσε να ελέγξει το
καπνικό εμπόριο. Μέχρι τότε διεξαγόταν από πλανόδιους μικροπωλητές και
ελάχιστα καπνοπωλεία με αποτέλεσμα να χάνονται έσοδα από τον κρατικό
κορβανά. Δίνοντας στα περίπτερα το αποκλειστικό δικαίωμα πώλησης
καπνοβιομηχανικών προϊόντων, δημιούργησε ένα φοροεισπρακτικό μηχανισμό
που του απέδωσε, με ελάχιστο κόστος, πολύ υψηλά έσοδα.
Σήμερα η οικονομική κρίση, η μείωση της ζήτησης και των
περιθωρίων κέρδους αποδεκάτισαν τον κλάδο των περιπτέρων και από σημείο
αναφοράς για όλη τη γειτονιά, βρέθηκαν να κατεβάζουν το ένα μετά το άλλο
οριστικά ρολά.
Θύματα της κρίσης και της βαριάς φορολογίας στα καπνικά
προϊόντα από17.500 περίπτερα σε όλη την Ελλάδα σήμερα δεν ξεπερνούν τις
9.000.
Στην Αττική βρίσκονται 2.000, εκ των οποίων τα μισά στην
Αθήνα, από τα οποία τα 300 είναι εγκαταλειμμένα. Τα καπνικά προϊόντα
αποτελούν το 70% του τζίρου τους ενός τζίρου που έχει μειωθεί κατά 50%
τα τελευταία δύο χρόνια.
Ξηλώνονται τα εγκαταλειμμένα
Πριν από ενάμιση χρόνο, οπότε και η αρμοδιότητα της
διαχείρισης των περιπτέρων πέρασε στους ΟΤΑ, το Δημοτικό Συμβούλιο
Αθηναίων αποφάσισε την κατεδάφιση εκείνων που έχουν εγκαταλειφθεί και
ταυτόχρονα έχει ξεκαθαριστεί το ιδιοκτησιακό τους καθεστώς."Είναι λογικό
να περάσουν στους δήμους τα περίπτερα, θα γίνεται καλύτερα η διαχείρισή
τους τώρα", αναφέρει στο WE του NEWS 247 ο κ. Μάλλιος Πρόεδρος του
Σωματείου Περιπτερούχων Αττικής.
Η επιχείρηση "ελεύθερα πεζοδρόμια" βρίσκεται σε εξέλιξη
στον Δήμο Αθηναίων, ο οποίος απομακρύνει από κεντρικά σημεία της πόλης
τα εγκαταλελειμμένα περίπτερα. Συνολικά θα κατεδαφιστούν 300, τα οποία
έχουν βάλει λουκέτο είτε λόγω κρίσης είτε λόγω θανάτου του ιδιοκτήτη και
για μεγάλο χρονικό διάστημα παραμένουν, σε στενά πεζοδρόμια, σε
κεντρικούς δρόμους, εμποδίζοντας την κίνηση των πεζών. Ταυτόχρονα
αποτελούν εστίες μόλυνσης, καθώς πολλά από αυτά έχουν μετατραπεί ακόμη
και σε... τουαλέτες.
"Τα 300 περίπτερα αυτά θα αντικατασταθούν και θα δοθούν
από του Δήμου κατά 30% σε ΑΜΕΑ και κατά 70% θα δοθούν μέσω δημοπρασιών",
αναφέρει ο Γιάννης Πλακόπουλος πρώην Πρόεδρος του Σωματείου
Περιπτερούχων Αττικής.
Μάλιστα πλέον, θα μπορούν να δίνονται σε εταιρείες και όχι
μόνο σε φυσικά πρόσωπα. Επίσης πλέον δεν υφίσταται η δέσμευση της
επταετίας για τη μίσθωση με αποτέλεσμα ο ιδιοκτήτης να μπορεί να αλλάζει
μισθωτή, αν βρει καλύτερο επιμίσθιο. Αυτό σημαίνει ότι κάποια εταιρεία
που διαθέτει ρευστότητα θα μπορέσει να εξασφαλίσει τα περίπτερα με τις
καλύτερες θέσεις.
"Ήδη τα μεγάλα επιχειρηματικά συμφέροντα, οι αντιπρόσωποί
τους, οι αλυσίδες σούπερ μάρκετ κ.ο.κ. έχουν εκπονήσει ολοκληρωμένο
επιχειρηματικό σχέδιο και πλάνο (σύσταση θυγατρικών εταιρειών) για να
πάρουν στους πλειστηριασμούς όσο πιο πολλές θέσεις περιπτέρων μπορούν",
αναφέρει ο δικηγόρος του Συνδικάτου Επαγγελματιών Περιπτερούχων
Καπνοπωλών & Ψιλικών Ειδών Ν. Αττικής Ευαγγελος Παπαγιαννης.
Φωτογραφία: Δημήτρης Καμάρας