Βάσω Παπανδρέου: Η «Καρυάτιδα της Δημοκρατίας» που τα «έβαλε» με τον Ανδρέα Παπανδρέου και τη Μάργκαρετ Θάτσερ

 

Η Βάσω Παπανδρέου, το ιδρυτικό στέλεχος του ΠΑΣΟΚ, που έφυγε σήμερα (17.10.2024) από τη ζωή σε ηλικία 80 ετών από σοβαρά προβλήματα υγείας, ταυτίστηκε με τη μεταπολιτευτική περίοδο και άφησε ανεξίτηλο το αποτύπωμά της στην πολιτική και την Ευρώπη αναδεικνύοντας το κοινωνικό κράτος και την ισότητα ως θεμελιώδη αξία.

Η «Σιδηρά Κυρία» του ΠΑΣΟΚ και η πρώτη γυναίκα Επίτροπος της Ελλάδας στην τότε ΕΟΚ από το 1989 έως το 1993 Βάσω Παπανδρέου, ξεχώριζε για την δυναμική της προσωπικότητα αλλά και το στιβαρό παρουσιαστικό της στις δεκαετίες του ’80 και του ’90 όπου δύσκολα έβλεπες γυναίκες σε θέσεις ευθύνης.

Η συμπτωματική συνεπωνυμία με τον ιδρυτή του ΠΑΣΟΚ Ανδρέα Παπανδρέου την καθιέρωσε στη συνείδηση των Ελλήνων πολιτών με το μικρό της όνομα. Και εκείνος πάντα την ξεχώριζε. 

Την είχε γνωρίσει στο Λονδίνο, όπου βρέθηκε για να συναντήσει τον Τόνι Μπεν των Εργατικών.

Η Βάσω Παπανδρέου, μετά την ΑΣΟΕΕ, ζούσε στην Αγγλία από το 1969 και από το 1971 δίδασκε. Στις αρχές του καλοκαιριού του 1974, η μοίρα της την έφερε στο ίδιο δείπνο με τον Ανδρέα Παπανδρέου. Εκείνη μόλις είχε βρει δουλειά την Οξφόρδη ως βοηθός ερευνήτρια.

Σε τρεις μήνες η ακαδημαϊκή καριέρα πήγε περίπατο και βρέθηκε στην Αθήνα, στην κορυφή ενός νέου πολιτικού κόμματος. Εκείνη λέγεται ότι έπεισε τον Ανδρέα Παπανδρέου να μείνει στην Ελλάδα μετά την απογοήτευση για το 13% των εκλογών του 1974.

Γεννημένη το 1944 στο Αίγιο, η Βάσω Παπανδρέου ήταν μπροστά από την εποχή της, πιο «πολιτικός» από πολλούς άντρες πολιτικούς. Τα επόμενα χρόνια η Βάσω αναδείχθηκε κεντρική φιγούρα του ΠΑΣΟΚ. 

Στην πορεία της, υπηρέτησε ως υπουργός σε τομείς όπως η Ανάπτυξη, το Περιβάλλον και η Ενέργεια, πρωτοστατώντας σε μεταρρυθμίσεις για την ισότητα των φύλων και τα κοινωνικά δικαιώματα. Ακόμα, συνέβαλε στην οργάνωση των Ολυμπιακών Αγώνων και προώθησε την ευρωπαϊκή ενότητα.

Το 1989, η Βάσω Παπανδρέου έγινε η πρώτη Ελληνίδα Επίτροπος στην ΕΟΚ. Το χαρτοφυλάκιό της περιελάμβανε την παιδεία, τον αθλητισμό και την νεότητα. Έθεσε τα θεμέλια για την προώθηση των δικαιωμάτων των γυναικών σε πανευρωπαϊκό επίπεδο.

Ο διεθνής Τύπος την αποκάλεσε «Καρυάτιδα της Δημοκρατίας» για την προσήλωση της σε θέματα δικαιοσύνης και κοινωνικής προόδου.

Η Βάσω Παπανδρέου δεν δίστασε να συγκρούεται για τα πιστεύω της. Το είχε κάνει με τον Ανδρέα Παπανδρέου, το επανέλαβε και ως επίτροπος στην ΕΟΚ όταν συγκρούστηκε με τη Μάργκαρετ Θάτσερ. Συνεργάστηκε αρμονικά με τον Ντελόρ, σε μια παραδειγματική περίοδο για την Κομισιόν. 

Η πορεία της σημαδεύτηκε από πρωτοβουλίες όπως η νομοθέτηση της συμμετοχής των γυναικών στις εκλογικές διαδικασίες και η προώθηση μεγάλων έργων υποδομής που ολοκληρώθηκαν ενόψει των Ολυμπιακών Αγώνων του 2004.

Ως υπουργός Εσωτερικών με πρωτοβουλία της κατοχύρωσε νομοθετικά τη συμμετοχή των γυναικών σε ποσοστό 33% στους συνδυασμούς των Νομαρχιακών και Δημοτικών εκλογών 2002.

Το 1993 συγκέντρωσε 256.831 σταυρούς προτίμησης στην εκλογική περιφέρεια Β’ Αθηνών, την υψηλότερη επίδοση στη συγκεκριμένη περιφέρεια.

Προώθησε την Ευρωπαϊκή Κοινωνική Χάρτα και κατοχύρωσε τον Κοινωνικό Διάλογο σε ολόκληρη την Ευρώπη.

Ανέλαβε πρωτοβουλίες για την ανασυγκρότηση του ΠΑΣΟΚ, και διαδραμάτισε ενεργό ρόλο στην εκλογή του Κώστα Σημίτη στην πρωθυπουργία το 1996, αφού πια η σχέση της με τον Ανδρέα Παπανδρέου έγινε πιο απόμακρη. 

Η «πολιτική της γαλότσας»

Ως υπουργός ΠΕΧΩΔΕ η Βάσω Παπανδρέου πρωτοεφάρμοσε την «πολιτική της γαλότσας», όταν φορώντας γαλότσες, χωρίς όμως να αποχωριστεί το μαργαριταρένιο της κολιέ, κατέβηκε στον «φουσκωμένο» Κηφισό το 2002 με την μισή Αθήνα πλημμυρισμένη. 

Συνοδευόμενη από υπουργό Εσωτερικών Κώστα Σκανδαλίδη και τον υφυπουργό ΠΕΧΩΔΕ Γιάννη Τσακλίδη, ήρθε πρόσωπο με πρόσωπο με τον εργολάβο του έργου και «του τα έψαλε» μπροστά στις κάμερες:

«Μα, τι λέτε τώρα; Έπρεπε να τα είχατε μαζέψει από τη Δευτέρα. Δεν μπορούσατε να εκτιμήσετε την κατάσταση; Να βάλετε τσουβάλια κι ό,τι άλλο χρειάζεται για να μη φύγει το νερό; Μηχανικοί είστε. Μόνο σ’ αυτό το σημείο έχουμε πρόβλημα», είπε η υπουργός σε υψηλούς τόνους στον εργολάβο που είχε ήδη ξεκινήσει τα έργα κατασκευής της νέας γέφυρας της Πειραιώς αλλά παρ’ ότι ειδοποιήθηκε εγκαίρως για την καταιγίδα από την Υπηρεσία Πολιτικής Προστασίας, δεν έλαβε όλα τα απαραίτητα μέτρα.

«Μα και την προηγούμενη φορά έτσι τα είχα βάλει και δεν είχαμε πρόβλημα», είπε στην υπουργό για τα τσουβάλια, για να εισπράξει ακόμη ένα άγριο βλέμμα της. 

Η κηδεία της Βάσως Παναδρέου θα γίνει το Σάββατο (19.10.2024) στις15:00 το μεσημέρι στον τόπο καταγωγής της, τα Βαλιμίτικα Αιγίου.

Πηγή φωτογραφιών: ΑΠΕ-ΜΠΕ