Η φρουκτόζη που παράγεται από τον εγκέφαλο μπορεί να οδηγήσει σε φλεγμονή και τελικά σε Αλτσχάιμερ.
Ένα αρχαίο ανθρώπινο ένστικτο αναζήτησης τροφής, που τροφοδοτείται από την παραγωγή φρουκτόζης στον εγκέφαλο, μπορεί να παρέχει ενδείξεις για την ανάπτυξη και την πιθανή θεραπεία της νόσου του Αλτσχάιμερ, σύμφωνα με ερευνητές στο University of Colorado Anschutz Medical Campus.
Η μελέτη, που δημοσιεύθηκε πρόσφατα στο The American Journal of Clinical Nutrition, προσφέρει έναν νέο τρόπο εξέτασης του Αλτσχάιμερ, που χαρακτηρίζεται από μη φυσιολογικές συσσωρεύσεις πρωτεϊνών στον εγκέφαλο οι οποίες μειώνουν σταδιακά την μνήμη και τη γνωστική λειτουργία.
“Θεωρούμε ότι η νόσος του Αλτσχάιμερ οφείλεται στη διατροφή”, δήλωσε ο επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης, δρ. Richard Johnson, καθηγητής στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου του Κολοράντο με εξειδίκευση στη νεφρική νόσο και την υπέρταση. Συν-συγγραφέας της μελέτης ήταν η δρ. Maria Nagel, ερευνήτρια καθηγήτρια νευρολογίας στην Ιατρική Σχολή CU.
Ο δρ. Johnson και η ομάδα του προτείνουν ότι το Αλτσχάιμερ είναι μια επιβλαβής προσαρμογή μιας εξελικτικής οδού επιβίωσης στα ζώα και στους μακρινούς μας προγόνους σε περιόδους που η τροφή ήταν δυσεύρετη.
“Μια βασική αρχή της ζωής είναι να διασφαλίσουμε επαρκή τροφή, νερό και οξυγόνο για την επιβίωση. Πολλή προσοχή έχει επικεντρωθεί στις οξείες αντιδράσεις επιβίωσης στην υποξία και την πείνα. Ωστόσο, η φύση έχει αναπτύξει έναν έξυπνο τρόπο για να προστατεύει τα ζώα πριν συμβεί πραγματικά η κρίση”, ανέφερε η μελέτη.
Όταν απειλήθηκαν με την πιθανότητα της πείνας, οι πρώτοι άνθρωποι ανέπτυξαν μια αντίδραση επιβίωσης που τους “παρότρυνε” να αναζητούν τροφή. Ωστόσο, η αναζήτηση τροφής είναι αποτελεσματική μόνο εάν ο μεταβολισμός αναστέλλεται σε διάφορα μέρη του εγκεφάλου.
Η αναζήτηση τροφής απαιτεί εστίαση, γρήγορη αξιολόγηση, παρορμητικότητα, διερευνητική συμπεριφορά και ανάληψη κινδύνου. Βελτιώνεται μπλοκάροντας οτιδήποτε μπαίνει εμπόδιο, όπως οι πρόσφατες αναμνήσεις και η προσοχή στο χρόνο. Η φρουκτόζη, ένα είδος σακχάρου, βοηθά στην απομάκρυνση αυτών των εμποδίων, επιτρέποντας περισσότερη εστίαση στη συλλογή τροφής.
Μάλιστα, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι ολόκληρη η απόκριση αναζήτησης τροφής ενεργοποιήθηκε από τον μεταβολισμό της φρουκτόζης είτε αυτή καταναλώθηκε, είτε παρήχθη από τον ίδιο τον οργανισμό. Ο μεταβολισμός της φρουκτόζης και του υποπροϊόντος της, του ενδοκυτταρικού ουρικού οξέος, ήταν κρίσιμος για την επιβίωση τόσο των ανθρώπων όσο και των ζώων.
Οι ερευνητές παρατήρησαν ότι η φρουκτόζη μειώνει τη ροή του αίματος στον εγκεφαλικό φλοιό του εγκεφάλου που εμπλέκεται στον αυτοέλεγχο, καθώς και στον ιππόκαμπο και στον θάλαμο. Την ίδια ώρα, η ροή του αίματος αυξήθηκε γύρω από τον οπτικό φλοιό, που σχετίζεται με την ανταμοιβή τροφής. Όλα αυτά διεγείρουν την απόκριση αναζήτησης τροφής.
“Πιστεύουμε ότι αρχικά η εξαρτώμενη από τη φρουκτόζη μείωση του εγκεφαλικού μεταβολισμού σε αυτές τις περιοχές ήταν αναστρέψιμη και προοριζόταν να είναι ευεργετική. Αλλά η χρόνια και επίμονη μείωση του εγκεφαλικού μεταβολισμού που προκαλείται από επαναλαμβανόμενο μεταβολισμό της φρουκτόζης οδηγεί σε προοδευτική ατροφία του εγκεφάλου και απώλεια νευρώνων με όλα τα χαρακτηριστικά του Αλτσχάιμερ”, είπε ο δρ. Johnson.
Ο ίδιος υποθέτει ότι η απόκριση επιβίωσης, αυτό που αποκαλεί “διακόπτη επιβίωσης”, που βοήθησε τους αρχαίους ανθρώπους να περάσουν από περιόδους έλλειψης/σπανιότητας τροφής, είναι τώρα… μόνιμα ενεργοποιημένος σε μια εποχή σχετικής αφθονίας. Αυτό οδηγεί στην υπερκατανάλωση τροφών με υψηλή περιεκτικότητα σε λιπαρά, ζαχαρούχα και αλμυρά, προκαλώντας υπερβολική παραγωγή φρουκτόζης.
Η φρουκτόζη που παράγεται στον εγκέφαλο μπορεί να οδηγήσει σε φλεγμονή και τελικά σε νόσο του Αλτσχάιμερ, ανέφερε η μελέτη. Τα ζώα στα οποία χορηγήθηκε φρουκτόζη παρουσίασαν κενά μνήμης, απώλεια της ικανότητας πλοήγησης σε έναν λαβύρινθο και φλεγμονή των νευρώνων.
“Μια μελέτη διαπίστωσε ότι όταν τρέφονταν αρουραίοι με φρουκτόζη αρκετό καιρό, παίρνουν πρωτεΐνες “Τ” και β-αμυλοειδούς στον εγκέφαλο, τις ίδιες δηλαδή πρωτεΐνες που παρατηρούνται στη νόσο του Αλτσχάιμερ. Παρατηρούνται υψηλά επίπεδα φρουκτόζης και στον εγκέφαλο των ατόμων με Αλτσχάιμερ”, εξήγησε ο δρ. Johnson.
Ο ίδιος υποπτεύεται, επίσης, ότι η τάση ορισμένων ασθενών με Αλτσχάιμερ να περιπλανώνται μπορεί να είναι ένα απομεινάρι της αρχαίας απόκρισης αναζήτησης τροφής.
Η μελέτη ανέφερε ότι απαιτείται περισσότερη έρευνα για τον ρόλο της φρουκτόζης και του μεταβολισμού του ουρικού οξέος όσον αφορά τη νόσο του Αλτσχάιμερ.
