Καθαρά Δευτέρα χωρίς παραδοσιακούς μεζέδες γίνεται; Φυσικά δεν γίνεται. Είναι σαν να μην τρώμε τηγανητό μπακαλιάρο με σκορδαλιά την 25η Μαρτίου και μαγειρίτσα το Πάσχα. Έτσι ως φημισμένοι καλοφαγάδες οι Έλληνες, συνήθως τρώνε διάφορους μεζέδες με θαλλάσινά και φυσικά την πατροπαράδοτη λαγάνα.
Με το μενού να είναι κάθε άλλο παρά φτωχό, καθώς υπάρχει μια πληθώρα νηστίσιμων εδεσμάτων να τιμήσουμε, πάμε να δούμε μερικούς μεζέδες που μπορούμε να φτιάξουμε εμείς που θα καθίσουμε στο σπίτι αυτό το τριήμερο.
Ταραμοσαλάτα
Υλικά (για περίπου 500 γρ.)
120
γρ. ταραμάς λευκός
200 γρ. μπαγιάτικο
ψωμί, χωρίς την κόρα, μουλιασμένο σε
νερό και καλά στυμμένο
80 ml χυμός
λεμονιού (ή λιγότερο αν δεν μας αρέσει
πολύ το λεμόνι)
300 – 350 ml ελαιόλαδο
1
μικρό ξερό κρεμμύδι, τριμμένο
Διαδικασία
Βάζουμε το κρεμμύδι σε ψιλό σουρωτήρι, το πιέζουμε να φύγουν όλα τα υγρά και το αδειάζουμε στον πολυκόφτη.
Προσθέτουμε τον ταραμά, το ψωμί και το χυμό και χτυπάμε σε δυνατή ταχύτητα για 1 λεπτό. Χαμηλώνουμε την ταχύτητα και προσθέτουμε σταδιακά το λάδι.
Αν το μείγμα γίνει πολύ πηχτό, αραιώνουμε με λίγο νερό και συνεχίζουμε το χτύπημα μέχρι να έχουμε μια κρέμα με την υφή μαγιονέζας.
Χταπόδι ψητό στο φούρνο
Υλικά (για 6 άτομα)
1
χταπόδι περίπου 1½ κιλό, καθαρισμένο
(από τα εντόσθια, τα μάτια και το στόμα
του) και καλά πλυμένο
1 φύλλο δάφνης
5
κόκκοι μαύρο πιπέρι
Για το σερβίρισμα
60
ml παρθένο ελαιόλαδο
2 κουτ. σούπας
εκλεκτό ξίδι από κόκκινο κρασί
Για τη σάλτσα
40
ml ελαιόλαδο
40 ml ξίδι από κόκκινο
κρασί
60 ml χυμός πορτοκαλιού
60 ml
Μαυροδάφνη
40 ml κόκκινο, ξηρό κρασί
1
κουτ. σούπας ξύσμα από ακέρωτο πορτοκάλι
1/4
κουτ. γλυκού κανέλα, σε σκόνη (προαιρετικά)
1
καρφάκι γαρίφαλο (προαιρετικά)
5
κεδροκούκουτσα
1 κουτ. γλυκού ρίγανη
ξερή, τριμμένη
το λευκό και τρυφερό
πράσινο μέρος από 1 μικρό φρέσκο κρεμμύδι,
ψιλοκομμένο
Διαδικασία
Αν θέλουμε, κόβουμε τα πλοκάμια του χταποδιού ξεχωρίζοντάς τα από την κουκούλα, ώστε να μπορούμε να τα ελέγχουμε καλύτερα κατά το ψήσιμο. Διαφορετικά, το αφήνουμε ολόκληρο.
Προθερμαίνουμε το φούρνο στους 200° C.
Bάζουμε το χταπόδι σε ένα ταψί που ιδανικά να το χωράει ακριβώς, με τις βεντούζες προς τα πάνω. Ρίχνουμε τη δάφνη, το πιπέρι, το σκεπάζουμε καλά με αλουμινόχαρτο και το ψήνουμε στο φούρνο για περίπου 50 – 55 λεπτά, μέχρι να μαλακώσει.
Ελέγχουμε τρυπώντας ένα πλοκάμι (σε σχετικά χοντρό σημείο) με ένα καλαμάκι για σουβλάκι. Αν το καλαμάκι τρυπάει τη σάρκα με μια ελαφρώς μικρή αντίσταση, τότε το χταπόδι είναι έτοιμο. Μπορούμε να κόψουμε και ένα κομματάκι και να δοκιμάσουμε. Είναι έτοιμο όταν η σάρκα του είναι ζουμερή, αλλά κρουστή.
Ξεφουρνίζουμε, βγάζουμε προσεκτικά, για να μην καούμε, το αλουμινόχαρτο και αδειάζουμε σε μια μικρή κατσαρόλα το ζουμί που έμεινε στο ταψί. Το χταπόδι το απλώνουμε σε πιατέλα και το περιχύνουμε με το ελαιόλαδο και το ξίδι.
Σάλτσα: Ρίχνουμε στην κατσαρόλα με το ζουμί του χταποδιού όλα τα υλικά για τη σάλτσα εκτός από το φρέσκο κρεμμυδάκι. Βράζουμε σε μέτρια προς δυνατή φωτιά για περίπου 15 λεπτά, μέχρι να δέσει ελαφρώς. Σουρώνουμε τη σάλτσα και την αδειάζουμε σε μπολ σερβιρίσματος. Ρίχνουμε το φρέσκο κρεμμυδάκι και σερβίρουμε. Με τη σάλτσα αυτή περιχύνουμε ένα αφράτο ρύζι, ένα βρασμένο κριθαράκι ή κοφτό μακαρονάκι.
Γαρίδες φούρνου με δεντρολίβανο και κρεμμύδια
Υλικά
1 κιλό γαρίδες, κατά προτίμηση μεγάλες, φρέσκες ή κατεψυγμένες (καθαρισμένες από τα κελύφη και το εντεράκι τους, αλλά αφήνουμε το κεφάλι και την ουρά)
Για τη μαρινάδα
70
ml ελαιόλαδο
1 κουτ. σούπας πάπρικα της
αρεσκείας μας
40 ml χυμός πορτοκαλιού
50
ml σάλτσα σόγιας, κατά προτίμηση βιολογική
Για τη σάλτσα
100
ml ελαιόλαδο
1 κιλό κρεμμύδια, σε λεπτές
φέτες
2 σκελίδες σκόρδου, καθαρισμένες
και ελαφρώς κοπανισμένες (ή όσο σκόρδο
θέλουμε)
1 κουτ. σούπας πάπρικα γλυκιά,
σε σκόνη
1 κουτ. γλυκού καυτερό μπούκοβο
ή καγιέν (αν θέλουμε)
300 γρ. ντοματάκια
(κονσέρβας)
2 κουτ. σούπας δεντρολίβανο
ξερό, καλά κοπανισμένο
τα φύλλα από
1/2 ματσάκι μαϊντανό, ψιλοκομμένα
αλάτι,
φρεσκοτριμμένο πιπέρι
Διαδικασία
Μαρινάδα: Σε ένα μπολ ανακατεύουμε με το σύρμα όλα τα υλικά της μαρινάδας, μέχρι να ενωθούν. Σε ένα πυρίμαχο ταψί που να χωράει όλες τις γαρίδες σε μονή στρώση, τις βάζουμε τη μία κολλητά στην άλλη και τις περιχύνουμε με τη μαρινάδα. Καλύπτουμε με μεμβράνη και τις αφήνουμε στο ψυγείο για τουλάχιστον 30 λεπτά (έως και 3 ώρες), να μαριναριστούν. Φροντίζουμε να τις βγάλουμε από το ψυγείο 30 λεπτά προτού τις φουρνίσουμε, για να έχουν αποκτήσει θερμοκρασία δωματίου.
Σάλτσα+ψήσιμο: Εν τω μεταξύ, πολτοποιούμε στο μπλέντερ τα ντοματάκια με το δεντρολίβανο και 200 ml νερό, μέχρι να έχουμε έναν ενιαίο, ρευστό πολτό. Τον αφήνουμε στην άκρη.
Σε μια κατσαρόλα ζεσταίνουμε το λάδι σε μέτρια φωτιά και βάζουμε τα κρεμμύδια, το σκόρδο, την πάπρικα, το μπούκοβο, αλάτι και φρεσκοτριμμένο πιπέρι. Χαμηλώνουμε τη φωτιά, σκεπάζουμε την κατσαρόλα και σιγομαγειρεύουμε για περίπου 30 λεπτά, μέχρι να μαλακώσουν και να μελώσουν τα κρεμμύδια. Ανακατεύουμε κάθε τόσο με ξύλινη κουτάλα και ελέγχουμε αν τα κρεμμύδια τείνουν να κολλήσουν, ώστε να προσθέσουμε 1 – 2 κουτ. σούπας νερό.
Δυναμώνουμε τη φωτιά, ρίχνουμε τον πολτό ντομάτας και το μαϊντανό και βράζουμε με ξεσκέπαστη την κατσαρόλα, για περίπου 10 – 15 λεπτά, μέχρι να «δέσει» ελαφρώς η «σάλτσα».
Προθερμαίνουμε το φούρνο στους 200° C. Περιχύνουμε τις γαρίδες με την κρεμμυδόσαλτσα και ψήνουμε για περίπου 6 – 8 λεπτά ή μέχρι να ψηθούν οι γαρίδες, αλλά να μείνουν ζουμερές. Στο τέλος, ελέγχουμε το αλατοπίπερο. Σερβίρουμε μαζί με πιπεριές τουρσί, ελιές και ζεστό χωριάτικο ψωμί. Για πιο χορταστικό γεύμα, φτιάχνουμε ένα απλό πιλάφι.
Μύδια αχνιστά με μπίρα και ντοματίνια
Υλικά (για 6 άτομα)
1
κιλό μύδια
200 ml μπίρα ξανθιά
1 μικρό
ξερό κρεμμύδι, σε ψιλά καρέ
15 ντοματίνια,
κομμένα στη μέση
4 – 5 κλωνάρια φρέσκος
μαϊντανός, ψιλοκομμένος (χωρίς τα χοντρά
κοτσάνια)
1 σκελίδα σκόρδου, ψιλοκομμένη
1/2
πιπερίτσα τσίλι, ψιλοκομμένη (αν
θέλουμε)
1 κουτ. γλυκού μουστάρδα
ο
χυμός και το ξύσμα από 1/2 λεμόνι ακέρωτο
50
ml ελαιόλαδο
αλάτι, φρεσκοτριμμένο
πιπέρι
Διαδικασία
Σε μια φαρδιά κατσαρόλα ζεσταίνουμε σε μέτρια προς δυνατή φωτιά το λάδι και σοτάρουμε το κρεμμύδι για περίπου 2 λεπτά, μέχρι να μαλακώσει ελαφρώς.
Ρίχνουμε το σκόρδο, το τσίλι και τη μουστάρδα και συνεχίζουμε το σοτάρισμα για άλλο 1 λεπτό, ανακατεύοντας με ξύλινη κουτάλα. Σβήνουμε με την μπίρα, αφήνουμε 2 – 3 λεπτά να εξατμιστεί το αλκοόλ και ρίχνουμε τα μύδια και τα ντοματίνια.
Σκεπάζουμε με το καπάκι και μαγειρεύουμε για 4 – 5 λεπτά, μέχρι να βράσει το μείγμα και να ανοίξουν τα μύδια. Οσα δεν ανοίξουν τα πετάμε.
Βγάζουμε τα μύδια με τρυπητή κουτάλα σε πιατέλα και συνεχίζουμε το μαγείρεμα της σάλτσας για άλλα 3 – 4 λεπτά, μέχρι να δέσει ελαφρώς.
Περιχύνουμε με τη σάλτσα τα μύδια, ρίχνουμε το ξύσμα και το χυμό λεμονιού, σκορπίζουμε το μαϊντανό και αλατοπίπερο και σερβίρουμε.
Χταπόδι στην κατσαρόλα με κρεμμύδια και πατάτες
Υλικά
1
χταπόδι 1½ κιλό περίπου, καθαρισμένο
1
ξυλάκι κανέλας
2 φύλλα δάφνης
1/3 κουτ.
γλυκού κύμινο, σε σκόνη
1/2 κουτ. γλυκού
μπαχάρι σε σκόνη
100ml ελαιόλαδο
3
μεγάλα ξερά κρεμμύδια, σε λεπτές ροδέλες
1
κιλό πατάτες μέτριες, για φούρνο, κομμένες
κυδωνάτες
2 κουτ. σούπας πελτέ ντομάτας
4
σκελίδες σκόρδο λιωμένο
500ml βραστό
νερό (και λίγο παραπάνω, αν χρειαστεί)
1
μικρό ματσάκι άνηθο ψιλοκομμένο
αλάτι,
πιπέρι φρεσκοτριμμένο
Διαδικασία
Πλένετε σχολαστικά το χταπόδι από την άμμο που μαζεύεται στις βεντούζες, το σκουπίζετε καλά και το βάζετε σε μια μεγάλη κατσαρόλα μαζί με την κανέλα, τα φύλλα δάφνης, το μπαχάρι και το κύμινο. Σκεπάζετε την κατσαρόλα με το καπάκι της και ζεσταίνετε σε πολύ χαμηλή φωτιά, για 45 λεπτά. Στο διάστημα αυτό το χταπόδι θα βγάλει τα υγρά του και θα μαγειρευτεί μέσα σε αυτά.
Στο μεταξύ, σε ένα αντικολλητικό τηγάνι ζεσταίνετε το ελαιόλαδο σε μέτρια φωτιά και σοτάρετε τα ξερά κρεμμύδια για 3-4 λεπτά μέχρι να μαραθούν. Αποσύρετε από τη φωτιά.
Όταν περάσει το 45λεπτο μαγείρεμα του χταποδιού, αδειάζετε το μίγμα του τηγανιού στην κατσαρόλα με το χταπόδι, προσθέτετε τις πατάτες, τον πελτέ ντομάτας, το σκόρδο, αλατοπίπερο και τα 500ml καυτό νερό (πρέπει να είναι καυτό για να μη σταματήσει ο βρασμός). Το υγρό πρέπει να καλύπτει σχεδόν τελείως τις πατάτες, αλλιώς προσθέτετε λίγο ακόμη νερό καυτό.
Ανακατεύετε και συνεχίζετε το μαγείρεμα για άλλα 30-35 λεπτά, σε χαμηλή φωτιά και με σκεπασμένη κατσαρόλα, μέχρι να μαλακώσουν το χταπόδι και οι πατάτες. Περίπου 1 λεπτό πριν αποσύρετε την κατσαρόλα ρίχνετε τον άνηθο και ανακατεύετε. Πετάτε την κανέλα και τη δάφνη, βγάζετε το χταπόδι, το κόβετε σε κομμάτια και το σερβίρετε με τις πατάτες και τη σάλτσα του.
Γαριδομακαρονάδα
Υλικά
8
γαρίδες μέτριες κατά προτίμηση φρέσκιες
3-
4 κ.σ. ελαιόλαδο
1/2 κρεμμύδι ψιλοκομμένο
1
σκελίδα σκόρδο
1 καυτερή πιπερίτσα ή
μπούκοβο
1/4 φλ. ούζο
1 πρεζα καστανή
ζάχαρη (προαιρετικά)
400 γρ. ψιλοκομμένες
ντομάτες φρέσκες ή κονκασέ
2 κ.γ.
μαϊντανός ψιλοκομμένος
αλάτι
φρεσκοτριμμένο
πιπέρι
300 γρ. λινγκουίνι
Διαδικασία
Αρχικά για τη γαριδομακαρονάδα, καθαρίζουμε τις γαρίδες, βγάζοντας το κέλυφος από το σώμα και αφήνοντας το κεφάλι, γιατί σε αυτό κρύβεται όλη η νοστιμιά. Αφαιρούμε με προσοχή το έντερο από την ράχη της κάθε γαρίδας.
Ζεσταίνουμε το ελαιόλαδο σε ένα βαθύ τηγάνι και σοτάρουμε σε μέτρια φωτιά, το ψιλοκομμένο κρεμμύδι και ολόκληρη τη σκελίδα του σκόρδου για 2 λεπτά. Προσθέτουμε τις γαρίδες και τις σοτάρουμε για 1 λεπτό από κάθε πλευρά, μέχρι να αλλάξουν χρώμα. Αλατοπιπερώνουμε και προσθέτουμε την καυτερή πιπερίτσα, για έξτρα σπιρτάδα στη γαριδομακαρονάδα μας. Σβήνουμε με το ούζο, και αφήνουμε να εξατμιστεί το αλκοόλ για 1-2 λεπτά. Βγάζουμε τις γαρίδες σε μία πιατέλα και τις σκεπάζουμε. Να θυμάστε ότι είναι σημαντικό να μην παραβράσετε τις γαρίδες.
Προσθέτουμε την καστανή ζάχαρη και τις ντομάτες και βράζουμε για 7-8 λεπτά. Ξαναρίχνουμε τότε τις γαρίδες να βράσουν, για 2 λεπτά μόνο, με τη σάλτσα.
Στο μεταξύ έχουμε βράσει τα λινγουίνι και τα στραγγίζουμε με μία τσιμπίδα. Τα ρίχνουμε στο τηγάνι όπως στάζουν νερό και τα αφήνουμε να βράσουν μέσα τη σάλτσα για 1 λεπτό, σε δυνατή φωτιά για να γλασάρει η σάλτσα. Πασπαλίζουμε με το μαϊντανό και σερβίρουμε αμέσως.
Πικάντικοι Γίγαντες
Υλικά (για 4-8 άτομα)
250
γρ. Γίγαντες Πρεσπών
1 καρότο κομμένο
σε ροδέλες
½ καυτερή πιπεριά ψιλοκομμένη
1
κρεμμύδι χοντροκομμένο
1 κλωνάρι
σέλερι ψιλοκομμένο (με τα φύλλα του)
370
γρ. ντομάτα στον τρίφτη
2 κ.σ. ψιλοκομμένο
μαϊντανό
75 ml παρθένο ελαιόλαδο
1 ροζ
γκρέιπφρουτ τον χυμό
100 ml νερό απ’
αυτό που έβρασαν οι γίγαντες (δες
οδηγίες)
1 κ.γ. γλυκιά καπνιστή πάπρικα
½
κ.γ. μπούκοβο
1 πιπεριά κέρατο & 1
Φλωρίνης (προαιρετικά)
Αλάτι, πιπέρι
Διαδικασία
Βάλτε τους γίγαντες σε ένα μεγάλο μπολ με νερό να μουσκέψουν για 8-12 ώρες, ώστε να φουσκώσουν. Χρησιμοποιώντας όλο το νερό που μουσκέψατε τους γίγαντες βάλτε τους σε μια μεγάλη κατσαρόλα και προσθέστε αν χρειάζεται τόσο νερό ώστε να είναι 3 πόντους πάνω απ’ την επιφάνειά τους. Θα τους βράσετε για 40 λεπτά με μισοσκεπασμένη κατσαρόλα, σε χαμηλή ένταση. Θα αδιαφορείτε για τους αφρούς που θα βγάλουν στην αρχή, αγνοώντας επιδεικτικά όλα όσα γράφουν οι περισσότερες συνταγές και οδηγίες περί οσπρίων για ‘ξάφρισμα’ και για αλλαγή νερού’. Στα 40 λεπτά θα σβήσετε το μάτι και θα τους αφήσετε εκεί μέχρι να μπουν στο ταψί.
Όσο βράζουν οι γίγαντες κόψτε τα λαχανικά σύμφωνα με τις οδηγίες: το καρότο σε ροδέλες, το κρεμμύδι χοντροκομμένο, το σέλερι σχετικά ψιλό, την καυτερή πιπεριά πολύ ψιλή, το μαϊντανό μέτριο και τέλος στύψτε το γκρέιπφρουτ. Προθερμάνετε τον φούρνο στους 180C με αέρα (για να απάγει τα υγρά στο μαγείρεμα).
Προσθέστε μέσα σε ένα ταψί όλα τα υλικά και ανακατέψτε. Οι γίγαντες θα μπουν με τόση ποσότητα απ’ το νερό τους ώστε να καλύψουν οριακά τα υλικά, αλλά αν χρειαστεί περισσότερο νερό συμπληρώστε. Προσθέστε αλατοπίπερο.
Τοποθετείστε στο μεσαίο ράφι του φούρνου που έχετε προθερμάνει με αέρα στους 180C (αν δεν έχετε φούρνο με αέρα ψήστε στους =200C). Ψήστε για 1:15′ μέχρι το περισσότερο υγρό να εξατμιστεί, ελέγχοντας μετά τα 40 λεπτά για να μην τυχόν ξεμείνει από υγρά το ταψί. Αν χρειαστεί συμπληρώστε λίγο νερό στη πορεία. Για να τελειώσετε το πιάτο ιδανικά και να κάνετε κρούστα καμμένη πάνω σε μερικούς γίγαντες, στο τελείωμα, ανακατέψτε μια τελευταία φορά να λαδωθούν όλοι οι γίγαντες, ανεβάστε το ταψί σε ψηλό ράφι και βάλτε για λίγα λεπτά το γκριλ παρακολουθώντας να μην καεί το φαγητό. Αφαιρέστε το ταψί απ’ τον φούρνο και αφήστε να καταλαγιάσει λίγο η θερμοκρασία για 10 λεπτά πριν σερβίρετε.
