Για εκατομμύρια χρόνια η Μεσόγειος ήταν το σημείο σύγκρουσης μεταξύ της Ευρωπαϊκής και της Αφρικανικής πλάκας, οι οποίες βυθίζονται κάτω από το λεγόμενο "Ελληνικό τόξο" που ξεκινάει από τα νησιά του Ιονίου, περνάει κάτω από την Κρήτη και καταλήγει μέχρι και τις ακτές της Τουρκίας.
Η Ελλάδα είναι γνωστό ότι κατατάσσεται στην 7η πιο σεισμογενή χώρα στον πλανήτη, όπου οι πρώτοι που επιχείρησαν κατά την αρχαιότητα να περιγράψουν και να εξηγήσουν το συγκεκριμένο φυσικό φαινόμενο ήταν ιστορικά ο Ηρόδοτος και επιστημονικά ο Αριστοτέλης. Κανείς όμως δεν θα μπορούσε φυσικά να προβλέψει εκείνη την εποχή τον μεγαλύτερο σεισμό που έχει καταγραφεί ποτέ στην Μεσόγειο.
Αυτό συνέβη στις 21 Ιουλίου του 365 μ.Χ, ο οποίος σύμφωνα και με τις αναφορές που υπάρχουν σε ιστορικά έγγραφα, υπολογίζεται ότι έφτασε σε μέγεθος τα 8,5 με 8,7 Ρίχτερ λόγω της βιβλικής καταστροφής που προκάλεσε (βλέπετε τότε δεν υπήρχαν σεισμογράφοι όπως σήμερα). Η διάρκεια του σεισμού ήταν περίπου ενός λεπτού, με αναρίθμητους μετασεισμούς εξίσου μεγάλου μεγέθους και με το επίκεντρο να εντοπίζεται νοτιοδυτικά της Κρήτης, ισοπεδώνοντας κυριολεκτικά ολόκληρο το νησί.
Ολόκληρα χωριά χάθηκαν από τον χάρτη και δεν χτίστηκαν ποτέ ξανά, συμπεριλαμβανομένης και της Κνωσού που είχε ήδη καταστραφεί εξαιτίας της τεράστιας έκρηξης του ηφαιστείου της Σαντορίνης, δύο χιλιάδες χρόνια νωρίτερα από τον σεισμό του 365 μ.Χ. Επιπλέον, μεγάλες καταστροφές καταγράφηκαν στην Πελοπόννησο και ιδιαίτερα στην Πάτρα και την Αρχαία Ολυμπία, ενώ εξίσου εκτεταμένες ζημιές σημειώθηκαν και στο νησί των Κυθήρων.
Ο σεισμός έγινε επίσης αισθητός μέχρι την Αίγυπτο, την Τουρκία, το Ισραήλ και την Παλαιστίνη, ενώ την ολοκληρωτική καταστροφή προκάλεσε μετέπειτα το τσουνάμι (κύμα βαρύτητας) που δημιουργήθηκε και το οποίο εξαπλώθηκε σε ολόκληρη την Κεντρική και Ανατολική Μεσόγειο. Μάλιστα, σύμφωνα με αναλύσεις που έχουν γίνει από ερευνητές μέσω της χρονολόγησης με άνθρακα 14, διαπιστώθηκαν κατά προσέγγιση τα ύψη των κυμάτων που χτύπησαν τις ακτές των χωρών της Κεντρικής και Ανατολικής Μεσογείου:
- Στις νότιες ακτές της Κρήτης έφτασε το κύμα τα 9 μέτρα
- Στην Κύπρο τα 8 μέτρα
- Στο Ισραήλ και την Παλαιστίνη τα 6 μέτρα
- Στην Σικελία τα 7 μέτρα
- Στην Λιβύη τα 15 μέτρα
- Στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου τα 12 μέτρα
Οι ιστορικοί εκείνης της εποχής, περιγράφουν αυτό το τεράστιο σεισμικό γεγονός ως το "τέλος του κόσμου", ενώ υπολογίζεται ότι τουλάχιστον 45.000 άνθρωποι έχασαν την ζωή τους σε ολόκληρη την Μεσόγειο. Αυτό οδήγησε ουσιαστικά στην παρακμή της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας αλλά και στην γέννηση της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας, με την Κρήτη να παραμένει μέχρι και σήμερα στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος των γεωλόγων και των σεισμολόγων, λόγω του συγκεκριμένου ρήγματος.
Πηγή κειμένου και φωτογραφίας : Meteoweb.eu (Ιταλική ιστοσελίδα)
Μετάφραση : Φραγκούλη Μαρία - Διαχειρίστρια της ομάδας Weather Phenomena