Πέθανε ο Βασίλης Καρράς σε ηλικία 70 ετών

 

Την τελευταία του πνοή άφησε σήμερα (24.12.2023) σε ηλικία 70 ετών ο αγαπημένος λαϊκός τραγουδιστής Βασίλης Καρράς, ο οποίος εδώ και δύο χρόνια περίπου αντιμετώπιζε σοβαρό πρόβλημα υγείας. Μια από τις αυθεντικότερες λαϊκές φωνές των τελευταίων χρόνων σίγησε για πάντα σκορπίζοντας στη θλίψη τον χώρο του τραγουδιού. 

Σύμφωνα με πληροφορίες, ο Βασίλης Καρράς έπασχε από κορονοϊό και νοσηλευόταν στο Διαβαλκανικό Νοσοκομείο, στη Θεσσαλονίκη. Υπενθυμίζεται πως το τελευταίο διάστημα ο μεγάλος λαϊκός τραγουδιστής έδινε γενναία μάχη με τον καρκίνο. Πάλευε γενναία και δεν το έβαζε κάτω. 

Η υγεία του ήταν ιδιαίτερα επιβαρυμένη από τον καρκίνο τον τελευταίο καιρό. Χτυπήθηκε από τον κορονοϊό πριν από λίγες ημέρες και ο οργανισμός του δεν άντεξε… Άφησε την τελευταία του πνοή γύρω στις 5 το απόγευμα της Κυριακής με το λαϊκό τραγούδι να γίνεται φτωχότερο. Στο πλευρό βρισκόταν η αγαπημένη σύζυγός του Χριστίνα και η κόρη του Ειρήνη.

Πρωταγωνιστής για χρόνια στο λαϊκό τραγούδι

Ωστόσο, με το πέρασμα των χρόνων τον κέρδισε το τραγούδι. Οι δίσκοι του έγιναν χρυσοί και πλατινένιοι, ενώ η μεγαλύτερη εμπορική του επιτυχία ήταν ο δίσκος «Μ’ έχεις Κάνει Αλήτη», που σημείωσε πωλήσεις πάνω από 180.000 αντίτυπα, σε στίχους και μουσική του Μιχάλη Ρακιντζή.

Έχει συνεργαστεί με συνθέτες και στιχουργούς, όπως ο Δημήτρης Ρακιτζής, ο Φοίβος, ο Γιώργος Θεοφάνους, ο Αλέκος Χρυσοβέργης και ο Σπύρος Γιατράς, η Εύη Δρούτσα, ο Πάνος Φαλάρας, ο Χρήστος Δάντης, ο Κυριάκος Παπαδόπουλος και ο Ηλίας Φιλίππου, ο Μιχάλης Χατζηγιάννης, ο Χρήστος Νικολόπουλος και πολλοί άλλοι.

Έχει κάνει ντουέτα με πολλούς τραγουδιστές όπως η Μαριάνθη Κεφάλα, οι Πυξ Λαξ, η Κωνσταντίνα, η Άντζελα Δημητρίου, ο Τόλης Βοσκόπουλος, ο Νίκος Ζωιδάκης, η Καίτη Γαρμπή, η Δέσποινα Βανδή, η Έλλη Κοκκίνου, η Ειρήνη Μερκούρη, η Πάολα, ο Παντελής Παντελίδης καθώς και με τον Γιώργο Κακοσαίο. 

Επίσης υπήρξε συνθέτης και στιχουργός σε πολλές μεγάλες επιτυχίες της ελληνικής μουσικής σκηνής. 

Πηγή:www.newsit.gr

Το κορινθιακό κράνος του 6ου αι. π.Χ. που έγινε εθνικός θησαυρός της Κορέας

 

Ένα κορινθιακό κράνος της ελληνικής αρχαιότητας αποτελεί εθνικό θησαυρό της Κορέας και εκτίθεται μόνο του σε μια αίθουσα του Εθνικού Μουσείου της χώρας. Πώς έφτασε όμως εκεί;

Σε μια αίθουσα του Εθνικού Μουσείου της Κορέας στέκει μόνο του στο κέντρο ένα διαφορετικό έκθεμα. Είναι ένα χάλκινο κράνος που δεν θυμίζει σε τίποτα τα κράνη που συνήθιζαν να φορούν οι στρατοί των παλιών δυναστειών της χώρας. Για την ακρίβεια ταξίδεψε ως εκεί από πολύ μακριά και το ταξίδι του είχε πολλούς σταθμούς πριν φτάσει στην αίθουσα του μουσείου με το χαμηλό φωτισμό.

Πρόκειται για ένα κορινθιακό κράνος στρατιώτη που χρονολογείται από τον 6ο αιώνα π.Χ., ίσως από την εποχή που βασίλευε ο τύραννος Περίανδρος στην Κόρινθο, και βρέθηκε στην Αρχαία Ολυμπία. Το έκθεμα από μόνο του είναι αρκετά εντυπωσιακό, ωστόσο ακόμα πιο εντυπωσιακό είναι το πόσο ετερόκλητο φαίνεται ανάμεσα στο πλήθος όλων των υπολοίπων εκθεμάτων. 

Στο Εθνικό Μουσείο της Κορέας εκτίθενται όχι μόνο αντικείμενα από τις προηγούμενες κορεατικές δυναστείες, αλλά και από άλλες περιοχές, όπως η Μεσοποταμία, η Κεντρική Ασία, η Ινδία, η Κίνα, η Ιαπωνία αλλά και από τον ελληνορωμαϊκό κόσμο. Και πάλι όμως το κράνος αυτό ξεχωρίζει καθώς το μουσείο έχει φυλάξει μόνο γι’ αυτό μια ολόκληρη αίθουσα στην οποία στέκεται στο κέντρο της. Μάλιστα, αυτό το ελληνικό κράνος έχει κηρυχθεί ως ο 904ος εθνικός θησαυρός της Κορέας. Πώς φτάσαμε όμως ως εδώ;

Οι Ολυμπιακοί Αγώνες του 1936

Δεν θα χρειαστεί να ταξιδέψουμε ως την αρχαία Κόρινθο του 6ου αιώνα π.Χ. καθώς τότε αυτό το κράνος θα ήταν μάλλον ένα από τα πολλά ίδια κράνη απλών στρατιωτών. Το κράνος ανακαλύφθηκε το 1875 στον Ναό του Δία στην Ολυμπία και πιθανότατα ήταν έναν δώρο στον θεό, ίσως μετά από κάποια νίκη στους Ολυμπιακούς Αγώνες.

Θα πάμε όμως ως το 1936, όταν το Βερολίνο διοργάνωνε τους 11ους Ολυμπιακούς Αγώνες της σύγχρονης εποχής και ο Αδόλφος Χίτλερ είχε βρει την κατάλληλη ευκαιρία για να προωθήσει τις πολιτικές του.

Όταν ήρθε η ώρα του Μαραθωνίου, ο Σπύρος Λούης παρακολουθούσε από τις εξέδρες, ενώ οι αθλητές ετοιμάζονταν να τρέξουν. Όπως είχε ανακοινωθεί, ο νικητής επρόκειτο να λάβει ως δώρο το συγκεκριμένο κορινθιακό κράνος του 6ου αιώνα π.Χ.

Αν και φαβορί για το χρυσό ανάμεσα στους 56 αθλητές ήταν ο Αργεντίνος Χουάν Κάρλος Ζαμπάλα, που είχε κερδίσει και στους Ολυμπιακούς του 1932, αυτός κατέρρευσε στο 32ο χιλιόμετρο του μαραθωνίου. Από πίσω του έτρεχε ο Κορεάτης Σον Κι-Τσονγκ (Son Gi-Jeong), ο οποίος με σταθερή ταχύτητα πέρασε πλέον πρώτος και μετά από 10 χιλιόμετρα έκοψε το νήμα του τερματισμού κερδίζοντας το χρυσό μετάλλιο και καταγράφοντας παγκόσμιο ρεκόρ. Κοιτάζοντας όμως στον πίνακα των νικητών δεν είδε το όνομά του αλλά ένα άλλο: Σον Κιτέι (Son Kitei). Αυτο ήταν το όνομα που είχε δώσει σε αυτόν η Ιαπωνία, η χώρα η οποία είχε προσαρτήσει διά της βίας την Κορέα λίγα χρόνια νωρίτερα και είχε αναγκάσει τους Κορεάτες αθλητές να παρουσιάζονται ως Ιάπωνες και να τρέχουν φορώντας στα ρούχα τους το σύμβολο του ιαπωνικού ήλιου. Παραλληλα, τούς είχε απαγορεύσει να μιλούν κορεατικά και είχε «μεταφράσει» τα ονόματα τους σε ιαπωνικά.  Ο Σον και ο άλλος Κορεάτης συναθλητής του, Ναμ Σανγκ-Γιονγκ (Nam Sung-yong) -ο οποίος παρουσιάστηκε με το ιαπωνικό όνομα Σορίγιο Ναν- και τερμάτισε στην τρίτη θέση δεν μπορούσαν να χαρούν τη νίκη τους, όπως θα ήθελαν καθώς ήταν αναγκασμένοι να παρουσιάζονται ως Ιάπωνες.

Ανεβαίνοντας στο πόντιουμ για να παραλάβουν τα μετάλλιά τους μια φωτογραφία που κατέγραψε τη στιγμή έγραψε ιστορία, όπως και η φωτογραφία του χαιρετισμού με την υψωμένη γροθιά των Αφροαμερικάνων αθλητών το 1968. Ο Σον και ο Ναμ φαίνονται να έχουν σκυμμένο το κεφάλι και κοιτούν τα πόδια τους καθώς ακούγεται ο ιαπωνικός εθνικός ύμνος. Στη μπλούζα του Ναμ φαίνεται ο ιαπωνικός ήλιος, ενώ ο Σον έχει καταφέρει να τον κρύψει επιμελώς κρατώντας μπροστά του το κλαδί της δρυός που έδιναν στον νικητή. Ο Ναμ αργότερα θα έλεγε ότι εκείνη τη στιγμή ζήλευε τον συναθλητή του όχι μόνο επειδή είχε πάρει το χρυσό μετάλλιο αλλά και γιατί χάρη στην δρυ μπορούσε να κρύβει τα σύμβολα της ιαπωνικής σημαίας. Όπως είπαν και οι δύο, η σιωπή τους και το σκυμμένο κεφάλι ήταν ένας τρόπος για να δείξουν την διαμαρτυρία τους απέναντι στην αυταρχική κατοχή της Κορέας από την Ιαπωνία.

Ο Σον μάλιστα κατά τη διάρκεια της παραμονής του στο Βερολίνο προσπάθησε να εξηγήσει σε όλους τους δημοσιογράφους ότι δεν θέλει και δεν θα πρέπει να τον θεωρούν Ιάπωνα. Υπέγραφε το όνομά του με κορεάτικους χαρακτήρες και συχνά σχεδίαζε μια μικρή εικόνα της χώρας του δίπλα σε αυτή, όταν υπέγραφε κάποιο αυτόγραφο. Μετά τον αγώνα προσπάθησε να πει στους δημοσιογράφους ξανά και ξανά ότι ήταν Κορεάτης και όχι Ιάπωνας, αλλά οι δημοσιογράφοι δεν περιλάμβαναν ποτέ αυτή την παρατήρηση στις μεταδόσεις τους. Πίσω στην Κορέα οι εφημερίδες θόλωσαν την ιαπωνική σημαία από τις φωτογραφίες του Σον. Η κορεατική καθημερινή εφημερίδα Dong-A Ilbo, η οποία υπάρχει ακόμα και σήμερα, δημοσίευσε τη φωτογραφία του Σον στην πρώτη της σελίδα στις 25 Αυγούστου έχοντας σβήσει την ιαπωνική σημαία. Η ιαπωνική κυβέρνηση έκλεισε αμέσως την Dong-A Ilbo για εννέα μήνες, συνέλαβε και στη συνέχεια βασάνισε οκτώ από τους δημοσιογράφους της.

Ως εκ τούτου, η ιαπωνική ολυμπιακή επιτροπή πίεσε την Διεθνή Ολυμπιακή Επιτροπή (ΔΟΕ) να απαγορεύσει την δωρεά του κορινθιακού κράνους στον Σον. Η ΔΟΕ συμφώνησε κι έτσι το κράνος δεν δόθηκε ποτέ στον Σον με την δικαιολογία οτι ενα αρχαίο μνημείο δεν μπορεί να δοθεί σε έναν αθλητή. Αντίθετα, το κρανος οδηγήθηκε στο μουσείο Σαρλότενμπουργκ του Βερολίνου όπου και παρέμεινε για μισό αιώνα.

Από έναν στρατιώτη σε έναν ήρωα

Τελικά, στην επέτειο των 50 ετών (1986) από την νίκη του Σον στον μαραθώνιο αποφασίστηκε να δοθεί το κράνος στον άνθρωπο για τον οποίο προοριζόταν. Μάλιστα σε δημοσιεύματα της εποχής αναφέρεται ότι η ελληνική εφημερίδα Βραδυνή είχε συμμετάσχει στις πιέσεις για να δοθεί το κράνος στον Σον. Μέχρι τότε, η Κορέα είχε απαγκιστρωθεί από την κατοχή της Ιαπωνίας, ενώ μετά από έναν άγριο εμφύλιο είχε χωριστεί σε Βόρεια και Νότια.

Λίγα χρόνια μετά, το 1994, ο Σον (ΦΩΤΟ) δώρισε το κράνος στο Εθνικό Μουσείο της –Νότιας- Κορέας στη Σεούλ και η κορεατική κυβέρνηση ανακήρυξε το κράνος αυτό ως τον 904ο εθνικό θησαυρό της χώρας. Μέχρι σήμερα το κορινθιακό κράνος του 6ου αιώνα αποτελεί το μοναδικό δυτικό έκθεμα στο οποίο έχει δοθεί αυτή η τιμητική αναγνώριση και γι’ αυτό στέκεται μόνο του σε μια αίθουσα.

Παρόλο που στον δυτικό κόσμο το όνομα του Σον δεν είναι ιδιαίτερα γνωστό, οι συμπατριώτες του τον αναγνώρισαν από την πρώτη στιγμή ως έναν ήρωα της χώρας που τα είχε βάλει με την ιαπωνική κατοχή. Ο Σον έγινε ο επικεφαλής προπονητής της κορεατικής ομάδας μαραθωνίου και 14 χρόνια μετά το Βερολίνο- αφού η Κορέα απελευθερώθηκε από την Ιαπωνία αλλά και από την αμερικανική και σοβιετική κατοχή-  ο Σον καθοδήγησε την ομάδα των αθλητών της Νότιας Κορέας, τους πρώτους που φόρεσαν στις φανέλες τους τα κορεατικά σύμβολα. Έτρεξαν στον Μαραθώνιο της Βοστώνης του 1950 και ο αθλητής του Χαμ Κι-Γιονγκ κέρδισε την πρώτη θέση. Συνέχισε να προπονεί τους Κορεάτες μαραθωνοδρόμους για άλλα 42 χρόνια.

Το 1986 κλήθηκε επίσης σε μια εκδήλωση που πραγματοποιήθηκε στο Κάλβερ Σίτι της Καλιφόρνια, όπου στο μνημείο με όλα τα ονόματα των νικητών του Μαραθωνίου άλλαξαν το όνομα και την εθνικότητά του σε κορεατική. Δύο χρόνια μετά, στους Ολυμπιακούς Αγώνες της Σεούλ του 1988, ο Σον ήταν ο αθλητής που μπήκε με την ολυμπιακή φλόγα για να ανάψει τον πυρσό και να κηρύξει την έναρξη των Ολυμπιακών Αγώνων, ενώ τριγύρω του 80.000 άνθρωποι τον χειροκροτούσαν όρθιοι.

Λίγο πριν πεθάνει το 2002 είχε πει: «Οι Ιάπωνες μπόρεσαν να σταματήσουν τους μουσικούς μας να παίζουν τα τραγούδια μας. Μπόρεσαν να σταματήσουν τους τραγουδιστές μας και να σιωπήσουν τους ομιλητές της γλώσσας μας. Αλλά δεν μπορούσαν να με σταματήσουν να τρέχω».

Πηγή: J. Hyde, Janus , anaskafi.blogspot.com

Ο ρόλος της Τεχνητής Νοημοσύνης στη διαχείριση της κλιματικής κρίσης – Πώς μπορεί να βοηθήσει σε καύσωνες, πυρκαγιές και πλημμύρες

 

Τον ρόλο που μπορεί να διαδραματίσει η χρήση της Τεχνητής Νοημοσύνης στην αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης και τις συνέπειές της υπογράμμισε ο Πρέσβης της Ελλάδας στον ΟΟΣΑ και Καθηγητής στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, Γιώργος Παγουλάτος.

«Η χρήση της Τεχνητής Νοημοσύνης μπορεί να βοηθήσει σε μεγάλο εύρος εφαρμογών, από την καλύτερη προετοιμασία, ανίχνευση και αντιμετώπιση πυρκαγιών έως τον ανασχεδιασμό και την κατασκευή των υποδομών για μεγαλύτερη ανθεκτικότητα σε πλημμύρες και παρατεταμένους καύσωνες» ανέφερε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, ο κ. Παγουλάτος, μιλώντας για τη συμβολή της στη διαχείριση της κλιματικής κρίσης.

Ο Πρέσβης της Ελλάδας στον Οργανισμό Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης, μίλησε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ μετά την ολοκλήρωση του Global Strategy Group Meeting του ΟΟΣΑ, στο οποίο προεδρεύουσα χώρα ήταν η Ελλάδα. Όπως σημείωσε «ως προεδρεύουσα χώρα η Ελλάδα διαμόρφωσε τη θεματική και το πρόγραμμα του GSG 2023, με αντικείμενο τον ανασχεδιασμό κρατικών και δημοσιονομικών πολιτικών στο νέο γεωπολιτικό περιβάλλον». Ο Γιώργος Παγουλάτος τόνισε ότι «η πράσινη ανάπτυξη περιλαμβάνει νέες τεχνολογίες και τη θωράκιση της χώρας απέναντι στα ακραία κλιματικά φαινόμενα».

Επίσης, σημείωσε ότι «η επένδυση της Ελλάδας στην πράσινη ανάπτυξη είναι μονόδρομος και επιλογή ανάγκης». Σε ερώτηση σχετικά με το δημογραφικό και το γεγονός ότι σύμφωνα με τις εκτιμήσεις το 40% του πληθυσμού θα είναι άνω των 65 ετών έως το 2050 με συνέπειες στη μείωση του εργατικού δυναμικού και την επιβάρυνση του ασφαλιστικού τομέα, επισήμανε ότι πρόκειται για «ζήτημα εκρηκτικής βαρύτητας για τις γηράσκουσες ανεπτυγμένες οικονομίες της Ευρώπης, σε αντιδιαστολή μάλιστα με τον μεγάλο δημογραφικό δυναμισμό της Αφρικής και μέρους του αναπτυσσόμενου κόσμου».

Προσέθεσε ότι «δεν υπάρχουν απλές λύσεις αλλά υποδεικνύονται δέσμες πολιτικών από την ενίσχυση της μητρότητας και της οικογένειας, τις γονικές άδειες, τους παιδικούς σταθμούς και τη στέγη για τα νέα ζευγάρια, μέχρι την αύξηση της απασχόλησης, τη βελτίωση της πρόσβασης και την επιμήκυνση της παραμονής στην αγορά εργασίας», ενώ όπως ανέφερε «προτεραιότητα έχει η εφαρμογή ενεργητικών πολιτικών απασχόλησης για την ένταξη στην αγορά εργασίας του ηλικιακά ενεργού πληθυσμού Ελλήνων και Ελληνίδων που δεν εργάζεται σήμερα και υπολογίζεται κοντά στα 3 εκατομμύρια». «Κατά δεύτερο λόγο», συμπλήρωσε, «τα κενά στην αγορά εργασίας μπορούν να καλυφθούν και μέσα από την ένταξη των μεταναστών που διαμένουν στη χώρα αλλά και μέσω της ελεγχόμενης πρόσκλησης μέσω διακρατικών συμφωνιών ανθρώπων με συγκεκριμένες δεξιότητες που καλύπτουν ανάγκες των αναπτυσσόμενων κλάδων της οικονομίας».

Ακολουθεί η συνέντευξη του Πρέσβη της Ελλάδας στον ΟΟΣΑ και Καθηγητή στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, Γιώργου Παγουλάτου, στο Αθηναϊκό-Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων και την Ειρήνη Ζαρκαδούλα

ΕΡ: Τον Δεκέμβριο πραγματοποιήθηκε το Global Strategy Group Meeting του ΟΟΣΑ, υπό την προεδρία μάλιστα της Ελλάδας, σε μία περίοδο που ο κόσμος έχει πληγεί από πολυκρίσεις. Πού εστίασε η διάσκεψη και ποια είναι τα συμπεράσματα;

Το Global Strategy Group (GSG) του ΟΟΣΑ είναι η κορυφαία τακτική διοργάνωση κατά τη διάρκεια της οποίας οι 38 χώρες μέλη του ΟΟΣΑ (συν την ΕΕ), σε υψηλό επίπεδο εκπροσώπησης, συζητούν μεταξύ τους τις μείζονες στρατηγικές προκλήσεις και τον παγκόσμιο ρόλο του Οργανισμού. Ως προεδρεύουσα χώρα η Ελλάδα (εξαιρετική η Προεδρία της Νίκης Κεραμέως) διαμόρφωσε τη θεματική και το πρόγραμμα του GSG 2023, με αντικείμενο τον ανασχεδιασμό κρατικών και δημοσιονομικών πολιτικών στο νέο γεωπολιτικό περιβάλλον. Στις επιμέρους συνεδρίες, η διάσκεψη εστιάστηκε (αφενός) στην ανθεκτικότητα των παγκόσμιων αλυσίδων παραγωγής και την χρηματοδότηση της πράσινης μετάβασης και (αφετέρου) στις δημογραφικές προκλήσεις και τις σχέσεις με τον «Παγκόσμιο Νότο». Οι συζητήσεις στην ολομέλεια και τις ομάδες εργασίας άντλησαν από εκτενή μελέτη που εκπονήθηκε από τον ΟΟΣΑ κατά τις οδηγίες της ελληνικής Προεδρίας, με χρήση (για πρώτη φορά) μεθοδολογίας Foresight τεσσάρων σεναρίων, σε καθένα των οποίων οι συμμετέχοντες κλήθηκαν να διατυπώσουν συγκεκριμένες προτάσεις πολιτικής.

Μεταξύ των συμπερασμάτων της διάσκεψης, διαπιστώθηκε ότι:

– Είναι αναγκαία η ενίσχυση της ασφάλειας, διαφοροποίησης και ανθεκτικότητας των εφοδιαστικών αλυσίδων χωρών του ΟΟΣΑ με τρίτες χώρες, με τρόπο προσεκτικό, στοχευμένο και διαφανή, ώστε να ελαχιστοποιηθούν οι κίνδυνοι περαιτέρω όξυνσης της πόλωσης και του παγκόσμιου οικονομικού κατακερματισμού.

– Είναι σκόπιμη η τακτική επιδίωξη διαλόγου και συνεργασίας (engagement) με την Κίνα, για την αντιμετώπιση κοινών παγκόσμιων προκλήσεων όπως η κλιματική αλλαγή. Μια πλήρης διάρρηξη (decoupling) εμπορικών συναλλαγών με την Κίνα δεν είναι επιθυμητή, και θα επέφερε σημαντικό οικονομικό κόστος, αποδυναμώνοντας τη δυνατότητα των χωρών του ΟΟΣΑ να χρηματοδοτήσουν την πράσινη μετάβαση.

– Προτεραιότητα πρέπει να δοθεί στην προετοιμασία και αποτροπή διεθνών κρίσεων, με έμφαση στην ενεργειακή και επισιτιστική ασφάλεια, και την ανάπτυξη εργαλείων διαχείρισης του κινδύνου (περιβαλλοντικού, πολιτικού, χρηματοοικονομικού και υγειονομικού).

– Αναγκαίος επίσης ο ανασχεδιασμός των ασφαλιστικών αγορών ενόψει υψηλής συχνότητας ακραίων φυσικών καταστροφών.

– Σκόπιμη είναι η εμβάθυνση της αναπτυξιακής συνεργασίας με τον «Παγκόσμιο Νότο», και με μόχλευση ιδιωτικών κεφαλαίων για την χρηματοδότηση της κλιματικής προσαρμογής στις αναπτυσσόμενες οικονομίες.

EΡ:Η πράσινη ανάπτυξη βρίσκεται στο επίκεντρο της πολιτικής της ΕΕ και η Ελλάδα εστιάζει στον τομέα και με το δεδομένο ότι βρέθηκε αντιμέτωπη με άνευ προηγουμένου πυρκαγιές και πλημμύρες. Πώς θα μπορούσε η επένδυση στην πράσινη ανάπτυξη να οδηγήσει σε βιώσιμες οικονομίες και στην προστασία των κοινωνιών;

Η κλιματική κρίση θα επιδεινώνεται. Η συγκράτηση της ανόδου της θερμοκρασίας στο +1,5 δεν είναι πλέον εφικτή, με δεδομένη την αδυναμία της παγκόσμιας κοινότητας να υιοθετήσει έναν αποφασιστικότερο ρυθμό μετάβασης προς τον στόχο των μηδενικών καθαρών εκπομπών άνθρακα (net zero) για το 2050. Η ΕΕ βρίσκεται στην παγκόσμια πρωτοπορία πράσινης μετάβασης και αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής, αλλά αυτό δεν αρκεί όσο μεγάλοι παγκόσμιοι ρυπαντές δεν ακολουθούν. Περνάμε πλέον από τον απλό μετριασμό των επιπτώσεων (climate mitigation) στην ανάγκη προσαρμογής στα νέα δυσμενή δεδομένα της κλιματικής αλλαγής (climate adaptation). Αυτό ισχύει ακόμα περισσότερο για την Ελλάδα, που λόγω γεωγραφικής θέσης είναι ακόμα πιο έντονα εκτεθειμένη στις καταστροφικές επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής.

Υπό τα δεδομένα αυτά, η επένδυση της Ελλάδας στην πράσινη ανάπτυξη είναι μονόδρομος και επιλογή ανάγκης, μεταξύ άλλων και λόγω του διεθνούς και ευρωπαϊκού ρυθμιστικού πλαισίου που υπαγορεύει την απομάκρυνση από τα ορυκτά καύσιμα. Πέραν της ενεργειακής μετάβασης στις ΑΠΕ, η πράσινη ανάπτυξη περιλαμβάνει νέες τεχνολογίες και την θωράκιση της χώρας απέναντι στα ακραία κλιματικά φαινόμενα, με πλήθος παρεμβάσεων σε δημόσια και ιδιωτικά κτίρια και υποδομές. Η χρήση της Τεχνητής Νοημοσύνης εδώ μπορεί να βοηθήσει σε μεγάλο εύρος εφαρμογών, από την καλύτερη προετοιμασία, ανίχνευση και αντιμετώπιση πυρκαγιών έως τον ανασχεδιασμό και την κατασκευή των υποδομών για μεγαλύτερη ανθεκτικότητα σε πλημμύρες και παρατεταμένους καύσωνες. Υπερκείμενοι στόχοι: η βιωσιμότητα των οικοσυστημάτων και η ανθεκτικότητα των οικονομιών και κοινωνιών στην κλιματική κρίση.

ΕΡ: Πόσο επωφελής στην πράξη θα μπορούσε να είναι η μεταστροφή σε πιο πράσινες κοινωνίες σε σχέση με το κόστος που έχει για τα κράτη η αποκατάσταση μετά τις φυσικές καταστροφές;

Ένα από τα συμπεράσματα των εργασιών του ΟΟΣΑ ήταν ότι η πράσινη μετάβαση, σε βραχυπρόθεσμο ορίζοντα, δεν είναι χωρίς οικονομικό κόστος: συγκεκριμένοι βιομηχανικοί κλάδοι θα συρρικνωθούν, θέσεις εργασίας θα χαθούν, επενδύσεις και επιδοτήσεις έχουν δημοσιονομικό κόστος. Όμως, μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα, το ισοζύγιο (οικονομικό και δημοσιονομικό) της πράσινης μετάβασης είναι θετικό σε σύγκριση με το κόστος της μη προσαρμογής, δηλαδή το κόστος των φυσικών καταστροφών και της αποκατάστασής τους. Και αυτό είναι το δίλημμα που έχουν τα κράτη μπροστά τους. Δεν είναι μια βολική παρούσα κατάσταση έναντι μιας ακριβής πράσινης μετάβασης. Είναι μια ραγδαία επιδείνωση της κλιματικής κρίσης, την αρχή της οποίας ήδη βιώνουμε, έναντι του κόστους της πράσινης μετάβασης προκειμένου η κλιματική καταστροφή να περιοριστεί. Περαιτέρω όμως, η πράσινη τεχνολογία και η κυκλική οικονομία ανοίγουν νέους επιχειρηματικούς κλάδους και ευκαιρίες απασχόλησης, με θετικό αναπτυξιακό πρόσημο. Πλήθος επιχειρήσεων (από ΑΠΕ μέχρι εταιρείες της κυκλικής οικονομίας) ήδη εκμεταλλεύονται τις ευκαιρίες αυτές και δημιουργούν νέες δουλειές και εισοδήματα, πραγματοποιώντας τη μετάβαση σε μια οικονομία προωθημένης οικολογικής ισορροπίας.

ΕΡ: Με τον πόλεμο στην Ουκρανία τέθηκε το ζήτημα της ασφάλειας των εφοδιαστικών αλυσίδων, ζήτημα το οποίο βρέθηκε στο τραπέζι των συζητήσεων σας. Υπάρχει τρόπος να θωρακιστούν οι χώρες από αντίστοιχες προκλήσεις στο μέλλον;

Ο πόλεμος στην Ουκρανία σήμανε την αντιστροφή της τάσης παγκόσμιας οικονομικής και εμπορικής ολοκλήρωσης, που είχε κορυφωθεί κατά τις δεκαετίες του ’90 και ’00 μέχρι την κρίση του 2008. Η πανδημία του 2020 ανέκοψε αυτή την τάση και μετά την ρωσική εισβολή στην Ουκρανία οι δυνάμεις της γεωπολιτικής φρενάρουν πλέον την επέκταση της παγκοσμιοποίησης των αγορών. Την κυριαρχία της αποδοτικότητας έχει διαδεχθεί η προτεραιότητα της ασφάλειας, οι παγκόσμιες αλυσίδες αξίας αποπαγκοσμιοποιούνται καθώς οι οικονομίες της Δύσης επιδιώκουν να περιορίσουν την εξάρτησή τους από χώρες που ανήκουν σε δυνητικά αντίπαλους γεωπολιτικούς συνασπισμούς. Η Δύση έχει ελαχιστοποιήσει τις εισαγωγές ρωσικής ενέργειας και επιδιώκει να περιορίσει την εμπορική εξάρτησή της από την Κίνα σε κρίσιμες πρώτες ύλες και ενδιάμεσα αγαθά. Δεν πρόκειται για αποσύνδεση (decoupling) αλλά για μείωση των κινδύνων που δημιουργεί η μεγάλη εξάρτηση (derisking). Επομένως η ασφάλεια των εφοδιαστικών αλυσίδων περνάει από τη στροφή σε φιλικές χώρες (friendshoring) και σε χώρες της εγγύτερης γειτονίας (nearshoring). Βέβαια κανείς δεν μπορεί με βεβαιότητα να γνωρίζει εάν μια φιλική χώρα δεν θα μετατρέψει αύριο την εμπορική αλληλεξάρτηση σε επιθετικό οικονομικό όπλο (weaponization of interdependence). Αυτό ακριβώς το σκεπτικό υπηρετεί η διαφοροποίηση των εφοδιαστικών αλυσίδων μεταξύ περισσότερων εμπορικών εταίρων που μειώνει το ρίσκο της αποκλειστικής εξάρτησης, καθώς και η ανάπτυξη ορισμένων κρίσιμων σταδίων των αλυσίδων παραγωγής (από ενέργεια και σπάνιες γαίες μέχρι ημιαγωγούς και ενδιάμεσα αγαθά) σε ευρωπαϊκό έδαφος. Η «πράσινη επανεκβιομηχάνιση» αναφέρεται από πολλούς ως επιθυμητός στρατηγικός στόχος για την Ευρώπη.

ΕΡ: Ακόμη ένα σημαντικό θέμα αποτελεί το δημογραφικό. Eκτιμάται ότι το 40% του πληθυσμού θα είναι άνω των 65 ετών έως το 2050 κάτι που έχει ως συνέπεια την μείωση του εργατικού δυναμικού και την επιβάρυνση του ασφαλιστικού τομέα. Υπάρχει τρόπος διαχείρισης ενός τέτοιου σεναρίου;

Το δημογραφικό είναι ζήτημα εκρηκτικής βαρύτητας για τις γηράσκουσες ανεπτυγμένες οικονομίες της Ευρώπης, σε αντιδιαστολή μάλιστα με τον μεγάλο δημογραφικό δυναμισμό της Αφρικής και μέρους του αναπτυσσόμενου κόσμου. Στις πλούσιες χώρες, όπως η Ελλάδα, οι άνθρωποι ζουν περισσότερο και τα ζευγάρια τείνουν να κάνουν λιγότερα παιδιά. Το δημογραφικό ήταν κεντρικός άξονας του Global Strategy Group του ΟΟΣΑ υπό την ελληνική προεδρία, όπως επίσης αποτελεί την κύρια εστίαση του Κέντρου Κρήτης του ΟΟΣΑ. Εδώ δεν υπάρχουν απλές λύσεις αλλά υποδεικνύονται δέσμες πολιτικών από την ενίσχυση της μητρότητας και της οικογένειας, τις γονικές άδειες, τους παιδικούς σταθμούς και τη στέγη για τα νέα ζευγάρια, μέχρι την αύξηση της απασχόλησης, τη βελτίωση της πρόσβασης και την επιμήκυνση της παραμονής στην αγορά εργασίας.

Προτεραιότητα έχει η εφαρμογή ενεργητικών πολιτικών απασχόλησης για την ένταξη στην αγορά εργασίας του ηλικιακά ενεργού πληθυσμού Ελλήνων και Ελληνίδων που δεν εργάζεται σήμερα και υπολογίζεται κοντά στα 3 εκατομμύρια. Η χαμηλή απασχόληση, εν προκειμένω, λειτουργεί για την Ελλάδα και ως ευκαιρία για να κινητοποιήσει με κατάλληλες στοχευμένες πολιτικές κατάρτισης και κινητροδότησης αυτή την μεγάλη δεξαμενή πολιτών που σήμερα είναι εκτός αγοράς. Κατά δεύτερο λόγο, τα κενά στην αγορά εργασίας μπορούν να καλυφθούν και μέσα από την ένταξη των μεταναστών που διαμένουν στη χώρα αλλά και μέσω της ελεγχόμενης πρόσκλησης μέσω διακρατικών συμφωνιών ανθρώπων με συγκεκριμένες δεξιότητες που καλύπτουν ανάγκες των αναπτυσσόμενων κλάδων της οικονομίας.

Σκόπιμη θα ήταν ίσως επίσης μια ενεργός πολιτική προσέλκυσης μεταναστών από χώρες πολιτισμικά συναφείς και άρα με προοπτικές καλύτερης ενσωμάτωσης, που θα εμπλουτίσουν τον κοινωνικό κορμό της χώρας μας.

ΕΡ: Τι είδους αλλαγή-προσαρμογή στις δημοσιονομικές πολιτικές θα μπορούσε να ωφελήσει τα κράτη λαμβάνοντας υπόψη τις συνεχώς αυξανόμενες γεωπολιτικές προκλήσεις;

Οι αλλεπάλληλες προηγούμενες κρίσεις (χρηματοπιστωτική, κρίση χρέους στην Ευρωζώνη, πανδημία, πόλεμος Ουκρανίας) έχουν αφήσει πίσω τους αυξημένα επίπεδα χρέους, με μέσο δημόσιο χρέος 114% ΑΕΠ στις χώρες του ΟΟΣΑ. Επιπλέον, οι ευρωπαϊκές χώρες πρέπει να αυξήσουν τις αμυντικές τους δαπάνες (δεδομένων των γεωπολιτικών εντάσεων), να κατευθύνουν τεράστιες επενδύσεις στον πράσινο μετασχηματισμό και την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης, καθώς και στην ανάπτυξη των νέων ψηφιακών τεχνολογιών όπου η ΕΕ υστερεί. Την ίδια ώρα θα πρέπει να χρηματοδοτήσουν τις φτωχές αναπτυσσόμενες χώρες στην δική τους κλιματική μετάβαση, η αποτυχία της οποίας απειλεί την Ευρώπη με ανεξέλεγκτα κύματα κλιματικών προσφύγων από την Αφρική και την Ασία. Και όλα αυτά ενώ αντιμετωπίζουν την δημογραφική γήρανση της Ευρώπης, με όλες τις δυσμενείς επιπτώσεις στην οικονομική επιβράδυνση και το ταχέως αυξανόμενο κόστος υγείας και ασφαλιστικών συστημάτων. Άρα ο συνδυασμός των προκλήσεων έχει χαρακτηριστικά μιας ιστορικά κρίσιμης καμπής για την Ευρώπη και τις χώρες του ΟΟΣΑ, και αυτό επέβαλε και τη θεματική του φετινού Global Strategy Group.

Υπό τις συνθήκες αυτές, οι δημοσιονομικές πολιτικές πρέπει να προτάξουν την δημοσιονομική βιωσιμότητα, δηλαδή τη δυνατότητα των κρατών να εξυπηρετούν προοπτικά τα υψηλά επίπεδα χρέους τους, την αξιοπιστία και πειθαρχία της δημοσιονομικής πολιτικής, παράλληλα με την αναγκαία ευελιξία και αντικυκλικότητά της, που σημαίνει: στόχευση σε υψηλά πρωτογενή πλεονάσματα στην ανοδική φάση του κύκλου, ώστε να υπάρχουν τα δημοσιονομικά περιθώρια αντικυκλικής στήριξης της οικονομίας όταν η οικονομία μπαίνει σε ύφεση. Και αυτό παράλληλα με προστασία των επενδυτικών δαπανών (golden rule), ιδίως εκείνων που κατευθύνονται στον πράσινο και ψηφιακό μετασχηματισμό, επενδυτικές δαπάνες που βελτιώνουν την παραγωγική δυνατότητα της οικονομίας. Αυτή είναι η χρυσή ισορροπία στη δημοσιονομική πολιτική, την οποία υποστηρίζει επίσης η Ευρωπαϊκή Ένωση, και την οποία θα έλεγα, μετά από μακρά οδυνηρή περίοδο κρίσης, έχει αφομοιώσει και εφαρμόζει επιτυχώς η χώρα μας.

Πηγή:www.newsit.gr