Λιγότερες και χαμηλότερης έντασης ανατιμήσεις, αλλά όχι αποκλιμάκωση των τιμών στα επίπεδα που ήταν πριν από την ενεργειακή κρίση. Αυτή την εικόνα εκτιμούν, στελέχη του λιανεμπορίου, πως θα δουν οι καταναλωτές στα ράφια των σούπερ μάρκετ τους επόμενους μήνες, κατά τη νέα χρονιά.
«Οι τιμές δεν θα επιστρέψουν στο επίπεδο που ήταν πριν από δύο χρόνια» επεσήμανε χαρακτηριστικά ο πρόεδρος της Ένωσης Σούπερ Μάρκετ Ελλάδας και επικεφαλής του ομίλου ΜETRO, Αριστοτέλης Παντελιάδης παρότι, όπως εξήγησε, στο μέτωπο του πληθωρισμού των τροφίμων, τα πράγματα πάνε πολύ καλύτερα καθώς τους τελευταίους δύο μήνες οι ανατιμήσεις που φτάνουν από τους προμηθευτές στα σούπερ μάρκετ είναι ηπιότερες και βαίνουν διαρκώς μειούμενες.
Τα δεδομένα σε σχέση με τα χρόνια πριν από την ενεργειακή κρίση έχουν αλλάξει, όπως σημειώνουν από την πλευρά τους και άλλα στελέχη της αγοράς καθώς πέραν του αυξημένου ενεργειακού κόστους, έχει ανέβει παράλληλα και το εργατικό κόστος για τις επιχειρήσεις ενώ την ίδια στιγμή, ο παράγοντας «κλιματικής κρίση» διαδραματίζει πλέον πολύ σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση των τιμών διεθνώς. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι το ελαιόλαδο, η τιμή του οποίου, με βάση τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ για τον Νοέμβριο του 2023, αυξήθηκε κατά 31,4% μέσα σε έναν χρόνο, αποτέλεσμα της μειωμένης παραγωγής που δημιούργησαν οι καιρικές συνθήκες στις χώρες-μεγάλες παραγωγούς του προϊόντος, όπως και στην Ελλάδα. Μάλιστα, με βάση την εικόνα που υπάρχει έως τώρα δεν φαίνεται προς το παρόν στον ορίζοντα, αποκλιμάκωση της τιμής του.
Εκτός όμως από το ελαιόλαδο, αντίστοιχα φαινόμενα αύξησης των τιμών παρατηρούνται τους τελευταίους μήνες και άλλα τρόφιμα. Όπως για παράδειγμα στα πορτοκάλια, για τα οποία πρόσφατα, ο επιχειρηματίας Σπύρος Θεοδωρόπουλος που μεταξύ άλλων ελέγχει και την εταιρεία «Ελληνικοί Χυμοί», ανέφερε πως θα είναι το πρώτο προϊόν που, λόγω της κλιματικής αλλαγής, θα μας απασχολήσει με ελλείψεις το επόμενο 12μηνο. Αξίζει δε να σημειωθεί ότι σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ, ήδη οι κατηγορίες «μεταλλικό νερό – αναψυκτικά – χυμοί φρούτων» με 13,3% και τα φρούτα με 12% , αναδεικνύονται, μετά το ελαιόλαδο, μεταξύ των «πρωταθλητών» στις ανατιμήσεις, τον Νοέμβριο του 2023. Την ίδια στιγμή πάντως που οι ανατιμήσεις συνεχίζονται σε μία σειρά από τρόφιμα, καλύτερη εικόνα, από την άλλη πλευρά, παρουσιάζουν κατηγορίες που έως και πρόσφατα οδηγούσαν την κούρσα των αυξήσεων, όπως ήταν στις αρχές του έτους τα γαλακτοκομικά.
Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσίασε η εταιρεία μετρήσεωνCircana στο πρόσφατο συνέδριο του ΙΕΛΚΑ, η μέση ανατίμηση στο καλάθι του σούπερ μάρκετ το 2024, θα κυμανθεί περίπου στο 4,5%, η οποία θα καθοριστεί κυρίως από την κατηγορία των τροφίμων όπου αντίστοιχα η μέση αύξηση τιμής αναμένεται να διαμορφωθεί στο 4,6%. Βάσει αυτών των εκτιμήσεων, πρόκειται σαφώς για ανατιμήσεις που κυμαίνονται σε μικρότερα ποσοστά σε σχέση με έναν χρόνο πριν αλλά την ίδια στιγμή δεν παύουν να είναι μία επιπλέον επιβάρυνση που έρχεται να προστεθεί σε όλες τις προηγούμενες που δέχθηκαν την προηγούμενη διετία οι καταναλωτές.
Με βάση τα παραπάνω και λαμβάνοντας υπόψη το γεγονός ότι πλέον η διαμόρφωση των τιμών στα τρόφιμα εξαρτάται από πολλούς και διαρκώς μεταβαλλόμενους παράγοντες, προκύπτει ότι οι υψηλές τιμές αναμένεται να συνεχίσουν να απασχολούν τους καταναλωτές και κατά τη διάρκεια των επόμενων μηνών, παρότι ο ρυθμός των ανατιμήσεων, φαίνεται πως, συνολικά, θα είναι χαμηλότερος σε σχέση με το προηγούμενο έτος.
Σε ό,τι αφορά, τέλος, στα κυβερνητικά μέτρα κατά της ακρίβειας που έχουν ληφθεί και συνεχίζουν να βρίσκονται σε ισχύ, υπενθυμίζεται πως το «Καλάθι του νοικοκυριού» έχει παραταθεί έως τις 30 Ιουνίου ενώ στο πιο πρόσφατο μέτρο της «μόνιμης μείωσης τιμής» έχουν ενταχθεί κοντά στα 1.300 προϊόντα, με δέσμευση από πλευράς των επιχειρήσεων να διατηρήσουν τη μειωμένη τιμή τους (τουλάχιστον κατά 5%) κατ' ελαχιστον για 6 μήνες.
