Τη νύχτα της 29ης Σεπτεμβρίου 1994, ο επτάχρονος Νίκολας Πράις σκοτώθηκ κατά τη διάρκεια οικογενειακών διακοπών στη νότια Ιταλία.
Ο θάνατός του ήταν αναμφίβολα μια τραγωδία για τους γονείς του Ρεγκ και Μάγκι, αλλά η απόφασή τους να δωρίσουν τα όργανα του είχε ως αποτέλεσμα να τριπλασιαστούν τα ποσοστά δωρεάς οργάνων στην Ιταλία σε μια δεκαετία - γεγονός που με το πέρας του χρόνου καθιερώθηκε να αποκαλείται ως «Effect Nicholas» (Φαινόμενο Νίκολας).
«Την πρώτη φορά που αισθάνθηκα κίνδυνο ήταν όταν ένα σκουρόχρωμο αυτοκίνητο ήρθε κοντά στο δικό μας και μείναμε ακινητοποιημένοι για λίγα λεπτά», λέει ο Ρεγκ Γκριν, ο οποίος θυμάται τη νύχτα που ο γιος του πυροβολήθηκε ανεξήγητα από ξένους στη νότια Ιταλία.
«Λίγο μετά, όταν αυτό το αυτοκίνητο άρχισε να μας προσπερνά, χαλάρωσα, νόμιζα ότι δεν πήγαινε κάτι στραβά».
Αλλά, αντί να μας προσπεράσει, το αυτοκίνητο βγήκε τελικά μπροστά μας. Ο κ. Γκριν και η σύζυγός του, Μάγκι, άκουσαν εξαγριωμένες κραυγές. Υπέθεσαν ότι οι άντρες που ήταν μέσα στο αυτοκίνητο ήθελαν να σταματήσουν.
«Σκέφτηκα ότι αν σταματήσουμε θα είμαστε εντελώς στο έλεός τους. Οπότε, αντ' αυτού επιτάχυνα. Επιτάχυναν και εκείνοι σε τέτοιο σημείο έτσι ώστε τα δύο αυτοκίνητα "κυνηγούσαν" το ένα το άλλο μέσα στη νύχτα. Μια σφαίρα έσπασαν το πίσω παράθυρο. Η Μάγκι κοίταξε τα πίσω καθίσματα. Και τα δύο παιδιά φαίνονταν σαν να είχαν αποκοιμηθεί».
Στην πραγματικότητα ο Νίκολας είχε πυροβοληθεί στο κεφάλι, ενώ η αδελφή του Ελεανόρ κοιμόταν. Λίγα δευτερόλεπτα αργότερα, το παράθυρο του οδηγού έσπασε επίσης και το άλλο αυτοκίνητο έφυγε. «Σταμάτησα το αυτοκίνητο και βγήκα έξω. Tα φώτα άναψαν αλλά ο Νίκολας δεν κινούνταν. Κοίταξα πιο κοντά και είδα ότι η γλώσσα είχε βγει ελαφρά προς τα έξω ενώ υπήρχε και υπόλειμμα εμετού στο πηγούνι του».
«Εκείνη τη στιγμή συνειδητοποίησα ότι κάτι τρομερό είχε συμβεί», λέει ο Γκριν, που με αφορμή τα όσα έζησε έγραψε βιβλίο με τίτλο "The Nicholas Effect". Τα γεγονότα που συνέβησαν εκείνη τη νύχτα υιοθετήθηκαν επίσης για τις ανάγκες των γυρισμάτων ταινίας του Χόλιγουντ, το 1998, με πρωταγωνιστές τους Τζέιμι Λι Κέρτις και Άλαν Μπέιτς.
«Το σοκ που ένιωσα όταν τον είδα έτσι εκείνη τη στιγμή ήταν από τα χειρότερα πράγματα που έχω βιώσει στη ζωή μου. Τον κοιτούσα έτσι όπως ήταν τραυματισμένος και ολόκληρος ο κόσμος μου άλλαξε».
«Ληστές πυροβολούν αγόρι, 7 ετών», μετέδιδαν οι
Times. Οι διακοπές μιας αμερικανικής οικογένειας μετατράπηκαν σε εφιάλτη. Ο Νίκολας πέθανε στο νοσοκομείο λίγες ημέρες αργότερα, αφού βρισκόταν σε κώμα. Αλλά προτού πεθάνει οι γονείς του πήραν μια απόφαση που στη συνέχεια θα άλλαζε τη ζωή επτά οικογενειών σε όλη την Ιταλία. Αποφάσισαν να δωρίσουν τα όργανα του σε επτά άτομα που χρειάζονται μεταμόσχευση.
«Σε αυτό το σημείο, αυτοί οι άνθρωποι ήταν μία αφηρημένη ιδέα, δεν ξέρεις τι είδους άνθρωποι ήταν, ήταν σαν να δίνεις χρήματα για φιλανθρωπικούς σκοπούς αλλά δεν ξέρεις με ποιον ακριβώς τρόπο αυτό βοηθάει».« Τέσσερις μήνες μετά μας κάλεσαν όλους να επιστρέψουμε στη Σικελία, από όπου προέρχονται τέσσερις αποδέκτες για να τους συναντήσουμε».
Σε ποιους έγινε η δωρεά οργάνων
- Άντρεα Μονγκιάρντο: Καρδιά, πέθανε το 2017
- Φραντσέσκο Μοντέλλο: Kερατοειδής χιτώνας
- Tίνο Μόττα: Νεφροί
- Άννα Μαρία Ντι Γκέγκλιε: Νεφροί
- Mαρία Πία Πεντάλα: Ήπαρ
- Nτομένικα Γκαλέτα: Kερατοειδής χιτώνας
- Σίλβια Τσιάμπι: Πάγκρεας, υπολογίζεται ότι πέθανε πριν από αρκετά χρόνια
Εξακολουθεί να είναι ασαφές αν οι άνδρες που πυροβόλησαν στο αυτοκίνητο ήταν ληστές ή αδίστακτοι που άνοιξαν πυρ στο λάθος αυτοκίνητο, σε περίπτωση λανθασμένης ταυτότητας. Ένας από τους κορυφαίους δικηγόρους της Ιταλίας είπε στον Γκριν ότι ίσως το περιστατικό να συνδέεται με τη μαφία.
«Η δολοφονία ενός επτάχρονου αμερικανικού αγοριού σε μια χώρα όπου ο βίαιος θάνατος είναι συνηθισμένος έχει βυθίσει την Ιταλία στην αναζήτηση εθνικών ψυχών», ανέφεραν οι Times.
Ο Γκριν υποστηρίζει ότι η ιδέα ενός αθώου παιδιού που πυροβολήθηκε χωρίς λόγο κατά τη διάρκεια των διακοπών στη χώρα έκανε πολλούς Ιταλούς να νιώθουν ντροπιασμένοι - και τους οδήγησε να αγκαλιάσουν την ιδέα της δωρεάς οργάνων, θέλοντας με αυτόν τον τρόπο να αλλάξουν την κατάσταση.
«Η κίνησή μας ήλθε για να υπενθυμίσει πως από όλη αυτή την κατάσταση βγήκε ένα πολύ καλό αποτέλεσμα το οποίο δεν θα μπορούσαμε να έχουμε προβλέψει. Μία χώρα που είχε το κατώτατο ποσοστό δωρεάς οργάνων στην Ευρώπη εκτοξεύτηκε σχεδόν στην κορυφή. Σε καμία άλλη χώρα δεν έχει τριπλασιαστεί η δωρεά οργάνων».
